Elzas

De Elzas – Alsace in het Frans – onderscheidt zich in meerdere opzichten van de rest van de Frankrijk. Zowel op het gebied van geschiedenis, landschap, architectuur en gastronomie als ook wijnbouw zijn de Duitse invloeden zo onmiskenbaar aanwezig, dat je je als bezoeker eerder in Duitsland waant dan in Frankrijk.

Ondanks de noordelijke ligging is het klimaat van de Elzas warmer en droger dan je zou verwachten. Het gebied ligt namelijk ten oosten van de Vogezen, die een perfecte beschutting vormen tegen de gure weersinvloeden uit het westen. Het is dan ook buitengewoon zonnig in de Elzas en van heel Frankrijk heeft alleen Perpignan in de Roussillon meer zon heeft dan Colmar, het wijncentrum van de Elzas. De rijping van de druiven duurt daarom tot diep in het najaar, waardoor de oogst wel tot in november kan duren.

De wijngaarden strekken zich in een lang, smal lint uit van noord naar zuid op de uitlopers van die Vogezen en kennen een veelheid aan bodems en microklimaten. De bodems bevatten onder meer kiezel, kalk, graniet en leisteen. Een belangrijke kwaliteitsfactor is de expositie van de wijngaarden. Bij voorkeur is dat op een naar het zuiden gerichte helling, waarop de stokken optimaal profiteren van het zonlicht. Het noordelijke deel van de Elzas heet Bas-Rhin en het zuidelijke deel Haut-Rhin, waarbij Rhin refereert aan de rivier de Rijn, die aan de oostkant de grens met Duitsland vormt. Van oudsher levert Haut-Rhin wijnen van hogere kwaliteit dan Bas-Rhin.

De Elzas onderscheidt zich van de rest van de Franse wijnbouw door zijn traditie van cépagewijnen en de nadrukkelijke vermelding van de naam van de druif op het etiket. Riesling, pinot gris, gewurztraminer en muscat gelden als ‘edele’ druiven. Alleen van deze rassen mogen Grand Cru-wijnen gemaakt worden. Daarbij is de erkenning Grand Cru slechts voorbehouden aan wijnen die voldoen aan strenge kwaliteitscriteria en komen uit geselecteerde en bij wet aangewezen wijngaarden. Daarnaast staat er natuurlijk veel pinot blanc aangeplant en wordt van pinot noir de enige rode wijn gemaakt, die de laatste jaren steeds meer concentratie krijgt en zich in een aantal gevallen kan meten met mooie Bourgognes. Kenmerkend voor Elzas-wijnen is de lange, slanke, Duits aandoende fles.

Uit de Elzas komt ook een flinke hoeveelheid crémants, die tot de populairste van Frankrijk behoren. De rosé wordt gemaakt van pinot noir en de witte van een blend van druiven waaraan vaak chardonnay is toegevoegd.

Het klimaat van de Elzas is ook uiterst geschikt voor de productie van zoete wijnen van laat geoogste, overrijpe druiven of van druiven die door edele rotting zijn aangetast. In het eerste geval vermeldt het etiket dan Vendange Tardive, bij het tweede type wijn is dat Sélection de Grains Nobles.